ISO 37001, kuruluş içerisinde herhangi bir yolsuzluk ve rüşvet ile mücadele kültürünün yerleşmesi ve bunun sağlanabilmesi için gerekli bir sistematik yapının kurulmasını amaçlıyor.
ISO 37001 Belgesi Rehberi
ISO 37001 Nedir?
ISO 37001 Yolsuzlukla mücadele Yönetim Sistemi, kurumlar içerisinde sistemin kurulması, uygulanması, iyileştirilmesi, sürdürülmesi için tüm gerekli olan kılavuz bilgilerini kapsamaktadır. Özel sektör ya da kamu sektörü fark etmeksizin her şirketin 37001 Yolsuzlukla mücadele Yönetim Sistemi’ne entegre bir şekilde faaliyetlerini sürdürmesi gerekmektedir.
ISO 37001 Standardının Amacı
ISO 37001, bir kuruluşun etkili bir rüşvetle mücadele yönetim sistemi uygulamasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Bu standart uluslararası olarak kullanılabilir. Bu noktada ISO 37001 kapsamında uluslararası kabul görmüş iyi uygulamaların gereklilikleri dikkate alınır. Ayrıca standardın kamu, özel ve gönüllü sektörlerdeki küçük, orta ve büyük kuruluşlar için geçerli olduğundan bahsedebiliriz.
ISO 37001’e uygunluk, bir kuruluşla ilgili olarak hiçbir rüşvetin gerçekleşmediğine veya olmayacağına dair güvence sağlayamaz. Ancak standart, kuruluşun rüşveti önlemek için tasarlanmış makul ve orantılı önlemleri uyguladığını belirlemeye yardımcı olabilir.
İyi yönetilen etik kuruluşların, kuruluşlarında etkili kalite, çevre ve güvenlik yönetim sistemlerini uygulayacakları şekilde etkili rüşvetle mücadele yönetim sistemlerini uygulaması muhtemeldir.
ISO 37001 Standardının Avantajları
ISO 37001, kuruluşlar için aşağıdaki şekilde faydalı olabilir.
- Bir kuruluşun yönetim kuruluna ve hissedarlarına, kuruluşlarının rüşvetle mücadele konusunda iyi uygulamalar uyguladığına dair güvence sağlamaya yardımcı olacaktır.
- Bir proje geliştiricisi veya proje fon sağlayıcısı, bir proje inşa eden müteahhitlerden, tedarikçilerden ve danışmanlardan kuruluşlarında rüşvetle mücadele kontrolleri uyguladıklarının kanıtı olarak ISO 37001 sertifikası vermelerini isteyebilir.
- Kuruluşlar, tedarik zinciri onay süreçlerinin bir parçası olarak başlıca taşeronlarından, tedarikçilerinden ve danışmanlarından ISO 37001 sertifikasına ilişkin kanıt sağlamalarını isteyebilir.
- ISO 37001 yalnızca rüşvet için geçerlidir. Kuruluş, rüşvetle mücadele programının kapsamını bu diğer suçları da içerecek şekilde genişletmeyi seçebilse de dolandırıcılık, karteller ve kara para aklama gibi diğer cezai suçlar için geçerli değildir.
- Söz konusu standart genel olarak yolsuzluk ve rüşveti önlemek için kabul görmüş bir standarttır. Bu doğrultuda tüm faydalarının yanı sıra pazardaki itibarını koruyarak güven teşkil edilmesi amaçlanmaktadır.
Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Gereksinimleri
ISO 37001’e uyum sağlamak için bir kuruluş, belirtilen minimum gereklilikleri, kuruluşun karşılaştığı rüşvet riskiyle orantılı ve makul bir şekilde uygulamalıdır. Bu gereksinimler aşağıdakileri içerir:
- Bir rüşvetle mücadele politikası ve programı uygulayın.
- Politika ve programı tüm ilgili personele ve iş ortaklarına (ortak girişim ortakları, taşeronlar, tedarikçiler, danışmanlar vb.) iletin.
- Programı denetlemek için bir uyum yöneticisi (tam zamanlı veya yarı zamanlı) atayın.
- Personele uygun rüşvetle mücadele eğitimi sağlayın.
- Uygun durum tespiti de dahil olmak üzere rüşvet risklerini değerlendirin.
- Kontrol edilen kuruluşların ve iş ortaklarının uygun rüşvetle mücadele kontrollerini uyguladığından emin olmak için makul adımlar atın.
- Personelin rüşvetle mücadele politikasına uyacağını makul ölçüde doğrulayın.
- Yolsuzluk amacı taşımadıklarından emin olmak için hediyeleri, ağırlamaları, bağışları ve benzeri faydaları kontrol edin.
- Rüşvet riskini önlemeye yardımcı olmak için uygun finansal, satın alma, sözleşmeye dayalı ve diğer ticari kontrolleri uygulayın.
- Raporlama (ihbar) prosedürlerini uygulayın.
- Herhangi bir fiili veya şüphelenilen rüşveti araştırın ve uygun şekilde ele alın.
- Programın etkinliğini izleyin ve gözden geçirin ve gerektiğinde iyileştirmeler yapın.
- ISO 37001, bir kuruluşun rüşvetle mücadele programını uygulamasına yardımcı olacak rehberlik içeren bir eke sahiptir.
ISO 37001 Sertifikası
ISO 37001, bir kuruluş tarafından uygulanmasının bağımsız olarak sertifikalandırılması durumunda en etkili olacaktır. Belgelendirme kuruluşları, örneğin ISO 9001 için belgelendirme sağlayan mevcut kuruluşlar olabilir. Ayrıca, yıllık mali denetimlerinin bir parçası olarak belgelendirme sağlayabilen muhasebe uygulamaları da olabilirler. Alternatif olarak, diğer kuruluşlar bu hizmeti sağlayabilir.
Belgelendirme maliyeti, belgeyi alan kuruluşun büyüklüğüne göre değişiklik gösterebilir (örneğin, ISO 9001 belgesi alma maliyetinde olduğu gibi). Rüşvetle mücadele programını uygulama ve sertifika alma maliyetinin rekabet açısından dezavantaj oluşturması olası değildir. Örneğin, satın alan bir kuruluş tüm teklif sahiplerinin ISO 37001 sertifikasına sahip olmasını şart koşuyorsa, tüm teklif sahiplerinin maliyeti karşılaması gerekecektir. Bu nedenle eşdeğer bir temelde olacaktır. ISO 37001 belgelendirmesinin bir ihale şartı olmadığı durumlarda, kuruluşlar, satın alma değerlendirmesinde kendilerine avantaj sağlayabilecek bir rüşvetle mücadele yönetim sistemine sahip olduklarını satın alan kuruluşa gösterebilirler.
Rüşvetle mücadele programını uygulama ve sertifika alma maliyeti de rüşvete karışan bir kuruluşun maruz kalabileceği kayıp ve zararla karşılaştırıldığında muhtemelen minimum düzeydedir. Böyle bir sisteme sahip olmak bu kayıp ve hasarı önlemeye yardımcı olabilir.
Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Sertifikası Nasıl Alınır?
ISO 37001 Sertifikası yetkili belgelendirme kuruluşları tarafından sunulmaktadır. Bu noktada kurum ve kuruluşlar ISO 37001 sertifikasına sahip olmak için başvuru yaparlar. Gerekli incelemelerin gerçekleştirilmesi doğrultusunda ISO 37001 standartlarına uygun olunması durumunda söz konusu belgeye sahip olunması mümkündür.