ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi, endüstri kuruluşlarının enerji verimliliğini yükseltmek için gerekli olan, süreç ve sistemleri oluşturmalarını sağlarken aynı zamanda sistemlerin uygulanmasını ve sürdürülebilirliğini yönetir ve kuruluşları az maliyetle çevreye karşı duyarlılığa teşvik etmektedir.
ISO 50001 Belgesi Rehberi
ISO 50001 Enerji Yönetimi Sistemi Zorunlu mu?
Bugüne kadar genellikle gönüllülük esasına dayalı olan ISO kalite yönetim sistemlerinde ülkemiz ISO 50001’i yasal zorunluluk haline getirerek 2023’e kadar tamamlama şartı getirdi. ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi için yasal bir gereklilik Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 25 Ocak 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “Enerji Kaynaklarının Ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” çerçevesinde geldi. Ve buna göre endüstri ve sanayi kuruluşlarında 1.000 TEP’li (Ton Eşdeğer Petrol) işletmelerin enerji yöneticisi bulundurma zorunluluğa uygulamasına geçilmiştir.
Bina kompleksleri olan yerlerde de 500 TEP ve 20 bin metrekare üzeri olan işletmeler de aynı şekilde enerji yöneticisi bulundurmak zorundalar. Kamuda da 250 TEP ve 10 bin metrekare üzeri binalarda 50001 enerji yöneticisi bulundurma şartı geldi. Enerji yöneticisi bulunduranlar da da 50001 alma zorunluluğu oldu.
ISO 50001 Enerji Yönetimi Sistemi Neden Zorunlu Oldu?
Bunun sebeplerini incelediğimizde en önemlisi ülkemizin dış ticaret açığını oluşturan en önemli borç kalemi fosil yakıtlar dediğimiz petrol, doğalgaz, kömür ithalatından kaynaklanmaktadır. Örnek vermemiz gerekirse 2020 yılında enerji ithalatımızın 28 Milyar 931 bin 393 dolar (pandemiden dolayı az olduğu halde böyle). Bunun % 25 civarındaki kısmını fosil yakıt ithalatı oluşturuyor. Bu da ülkemiz için önemli bir maliyet kalemi olarak karşımızda duruyor. Gereksiz yanan her ışık, gereksiz yanan enerjinin yüzde 55’i fosil yakıtlardan sağlanılıyor. Böylece bu fatura % 50 cari açık olarak ülkeye geri dönüyor. Türkiye, 1.000 dolarlık milli hasıla için 300 litre petrol eşdeğerinde enerji tüketiyor. Halbuki OECD ülkelerinde bu oran 200 litre petrol eşdeğeri, Japonya ve Danimarka’da ise 100 litre petrol eşdeğeridir.
Yani OECD ülkeleriyle Japonya ve Danimaka’nın iki üç katı daha fazla enerji tüketiyoruz. Kısacası daha pahalı yaşıyoruz ve üretiyoruz. Bu pahalılık evlerimizde yüksek elektrik faturası olarak kendini gösterirken firmalar için önemli masraf kalemleri arasında ilk sıralarda yer alan fatura olarak öne çıkıyor.
Ülkemizin AB’ye uyum sürecinin yanısıra çevre problemleri de ISO 50001 uygulamalarına acilen geçilmesi gerekliliği ülkemizi zorluyor. Enerji tüketiminin azaltılması ilerde sera gazı emisyonları ilgili ulusal yükümlülüklere uyulmasını da kolaylaştırır.
Enerji Yönetim Standardı Maddeleri
- Standardın kapsamı
- Normatif referanslar
- Terimler & Tanımlar
- Kuruluşun İçeriği
- Liderlik
- Planlama
- Destek
- Operasyon
- Performans Değerlendirme
- Gelişim
ISO 50001 Hangi Kuruluşlarda Uygulanabilir?
Devlet kurumu veya özel işletmelerde bölgesel konumu veya içeriği farketmeksizin üretim sektöründe faaliyet gösteren her firma için uygun olup uygulanabilirliği de olumlu seviyededir.
Enerji yönetimi için belirlenen hedef grupları şu şekilde sınıflandırılabilir;
Maksimum enerji verimliliği için
- Zincir mağazalar,
- Güç üreticileri,
- Özel yönetim bina servis mühendisleri
- Hastane, banka,okul vb
- Endüstri ve imalat
Neden ISO 50001’i Kurmalıyız?
ISO 50001 ile belgelendirilen enerji yönetim sistemi enerji tüketimini ve kullanılan enerjiyi takip ederek, iyileştirme alanlarını tanımlayarak ve aksiyon olarak azaltmaya çalışarak enerji performansını iyileştirmeye yardımcı olacaktır.
Sistemin etkinliğinin devamı için çalışanlara ve iş ortaklarına yapılan bir taahhüttür. Enerji performansını iyileştirmek ve çevre üzerindeki etkiyi azaltmak için kuruluşların taahhüdünü gösterir.
ISO 50001’in Amacı Nedir?
Kuruluşların, gerekli olan sistemleri ve üretim süreçlerini meydana getirmesi temel amacıdır. Bu belge sayesinde, kuruluşlar için enerji yönetim sistemi (EYS) gerekliliklerini belirler. Başarılı bir EYS uygulaması, kuruluşun tüm kademelerinin özellikle de üst yönetimin bağlılığını gerektirir.
ISO 50001 Belgelendirme’nin Firmaya Faydaları
- Maliyetleri azaltır
- Sera gazı emisyonlarını azaltmak suretiyle yasal yükümlülüklere uyumu kolaylaştırır
- Enerji risklerine ilişkin açıkların anlaşılmasına ve görülmesine yardımcı olur.
- İş performansını geliştirir
- Enerji hedeflerini ve politikalarını resmileştirir
- Enerji yönetimini üst yönetim seviyesinde ele alarak, firmanın yapacağı yatırımlara olanak sağlar
- Mevcut yönetim sistemleriyle entegre ederek maksimum fayda sağlanabilir.
- Yeni ürünler ve hizmetler için fırsatlar geliştirir.
ISO 50001 Standardı Kapsamı
ISO 50001 EYS Standardı, organizasyonların enerji performanslarının, enerji etkinliğinin ve enerji tüketiminin sürekli iyileştirilmesinde başarılı olabilmeleri için sistemli bir yaklaşım sağlayan bir enerji yönetim sistemini kurmaları, uygulamaları, sürekliliğini sağlamaları ve iyileştirmeleri için gereklilikleri belirler. Enerjinin tedariği, dökümantasyon, ölçümler, enerji kullanan ekipman, enerji kullanımının raporlanması, sistem ve süreçlerin dizaynı ve geliştirilmesi gibi konuları kapsayan ISO 50001 Enerji Yönetimi Sistemi Standardı, organizasyon tarafından izlenebilen ve etkilenebilen enerji kullanımına sahip tüm faktörlere uygulanabilir.
Bağımsız olarak kullanılmaya açık şekilde tasarlanan ISO 50001 Yönetim Sistemi, istenildiği takdirde diğer yönetim sistemleriyle de entegre edilebilir. Aynı zamanda ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardı tüm organizasyonlar tarafından kullanılabilir.
ISO 50001 Belgesi Nasıl Alınır?
ISO 50001 Belgesi almak isteyen bir firma belgelendirme süreci başlatarak öncelikle kapsamlı bir enerji yönetimi ağı oluşturmalıdır. Bu sistemi başarıyla kurmak için gerekli adımları atmak konusunda MA Belgelendirme & Mühendislik firmasıyla irtibata geçebilirsiniz. Firmamızın yardımıyla sistemi kuran firmalar için artık görücüye çıkma vakti gelmiştir ve artık ISO 50001 vermeye yetkili akredite bir kuruluşa örneğin TSE’ye başvuru yapabilirsiniz. Bu aşamadan sonra ölçme ve değerlendirme süreci başlayacaktır. 2 aşamalı olarak yapılan ölçme ve değerlendirme süreciyle birinci aşamada denetleme ve kontrol yapılır. TÜRKAK akredite yetkisi olan kuruluş tarafından tüm süreçlerin kontrolleri yapılır. Düzeltilmesi gereken hususlar varsa bunlar firmaya iletilir. Firmanın gerekli düzeltmeleri yapmasının ardından ikinci aşamaya geçilir.
İkinci aşamada ise firmanın dökümanları, kayıtları, yeterliliği ve iş süreçleri test edilir. Söz konusu denetleme süreçlerini başarıyla tamamlayan firmaya belgesi verilir. Unutmayın lütfen. İş belgeyi almakla bitmiyor. Günümüzde birçok firma sorumlu oldukları iş ortaklarına karşı enerji verimliliklerini nasıl ve ne şartlarda yerine getirdiklerini göstermekle yükümlüdür. Buna ek olarak enerji verimliliğini minimum seviyelere indirmek ve sürekliliğini sağlamak için ülkelerin ticari kuruluşlara koyduğu zorunlu uygulamalar vardır. Bu gibi beklentiler karşısında ortaya çıkan enerji verimliliği sistemi firmaların rekabet piyasasında ön plana çıkmasını sağlar. Firmalar için enerji kayıplarını ve yükselen maliyetleri en aza indirmenin ilk yolu enerji tüketimini azaltmaktır. Enerjinin kullanımıyla ilgili olarak yapılacak tasarruflarla devletten önemli ölçüde destekler alınması söz konusudur. Bu konularla ilgili de MA Belgelendirme & Mühendislik olarak deneyimli kadromuzla hizmetinizdeyiz.
Belgelendirmeye Hibe Desteği
Devletimiz ISO 50001’i uygulayan firmalara özel çeşitli destekler getirmiştir. Bu konuda mevzuatlardan gelen verimlilik artışı projelerde, (VAP) destekleri öne çıkmaktadır. Endüstriyel işletmelerde enerji etüt çalışması ile belirlenen önlemlerin uygulanması ve enerji tasarruf potansiyelinin geri kazanılması için hazırlanan projeler Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) olarak ifade edilmektedir.
VAP Destekleri ve diğer destekler için lütfen Whatsapp iletişim hattı ile bize ulaşın.