Gıda ürünleri günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Bu nedenle gerek üreticiler, gerekse tüketiciler açısından ürünün kalitesi, hijyeni, hazırlanma koşulları, muhafaza ve nakledilme şartları önem arz etmektedir. Gıda sertifikası ve belgeleri ve gıda belgelendirme de işte bu noktada son derece önemlidir. Gıda zinciri de denilen ürünün hammadde aşamasından tüketilinceye kadar ki süreçte yer alan tüm paydaşlar hem yürürlükteki mevzuat, hem de çeşitli ulusal ve uluslararası standartlara göre faaliyetlerini yerine getirirler. Bu yazımızda Helal Belgesi, Koşer Belgesi, ISO 22000 ve HACCP hakkında bilgilerimizi paylaşıyoruz.
İçindekiler
Gıda Sertifikaları ile İlgili Sıkça Sorulanlar Videosu
Seçiminizi yaptığınızda sizi videoda ilgili soruya yönlendirebiliriz.
- Giriş
- Gıda Güvenliği Nedene Önemlidir?
- İşletme Kayıt Belgesi – Tarım ve Orman Bakanlığı
- ISO 22000 Nedir? Gereklilikleri Nelerdir?
- ISO 22000 Sertifikası Faydaları Nelerdir?
- Helal Belgesi Nedir?
- Kosher belgesi nedir? Koşer ne demektir?
- Gıda Üreten İşyerleri için TSE-HYB Belgeleleri hangileridir?
İşletme Kayıt Belgesi – Tarım ve Orman Bakanlığı
Ülkemizde Tarım ve Orman Bakanlığı gıda ürünlerine dair mevzuatı yayınlamakta ve takibini yapmaktadır. Bu minvalde, bir gıda ürününü üreten, depolayan ve satan tüm işletmeler Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilen işletme kayıt belgesine sahip olmak zorundadır. Bu belge olmadan yapılan işlemler merdiven altı olarak adlandırılabilir.
Bakanlığın yayınladığı çeşitli yönetmelik ve talimatlar tüketicinin sağlığını ve gıdanın güvenliğini garanti altına alacak tedbirler oluşturur. Uluslararası alanda da gıda güvenliğine odaklanan pek çok standart vardır. ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı en bilinenlerinden biridir.
ISO 22000 Gıda Sertifikası Nedir? Gereklilikleri Nelerdir?
ISO 22000; tarladan tabağa kadar tüm süreçleri ve tarafları kapsayan uluslararası bir standarttır. Ekipman, paketleme malzemeleri, temizlik malzemeleri, katkı ve bileşen imalatçıları gibi dolaylı tarafları da kapsar. Bu sistemin uygulanabilirliğinden söz etmek için, dört ana unsurun kurum içerisinde tesis edilmesi gerekmektedir. Bunlar;
- Etkileşimli iletişim,
- Sistem yönetimi,
- HACCP yani tehlike analizi ve kritik kontrol noktası planları
- Sürekli geliştirme ve güncelleme
Bu dört ana fonksiyon üzerinde yapılacak çalışmalar ile gıda işletmesinin üretim sistemi kurulmaktadır. Sistemin etkin bir şekilde uygulanması firmanıza belirttiğim faydaları sağlamaktadır.
- Uluslararası kabul görmüş yöntemlere göre üretim yapma yeteneği,
- Tedarikçilerin tehlike analizcilerinize güven duymaları,
- Tehlike analizlerinin tüm tedarik zinciri boyunca uygulanması,
- Hesap verebilirlik şeffaflık ve izlenebilirlik.
Yine gıda güvenliğine odaklanan BRC, FSSC 22000, gibi özel gıda güvenliği standartları da mevcuttur. Bu standartlar hakkında sonraki paylaşımlarımızda detaylı paylaşımlar yapacağız.
Tüketilen gıdanın güvenirliği ile birlikte hassasiyet gösteren diğer bir konuda tüketicinin dini inanışına uygunluğudur. Bu noktada karşımıza helal ve koşer belgeleri çıkmaktadır.
Helal Belgesi Nedir?
Ürün ve/veya hizmetlerin “helal” kavramının gerektirdiği şartları taşıdığını gösteren bir onay vesikası.
Artan talep ve hızla büyüyen helal ürün sektörüne rağmen ürün ve hizmetlerin helal kapsamında belgelendirilmesi ile ilgili İslam ülkeleri genelinde tek ve ortak bir yapı maalesef tesis edilememiştir. Gerek coğrafi farklılıklar gerekse mezhepsel ayrılıklar konunun tüm Müslümanlar için standart bir şekilde ele alınmasını engellemiştir.
Lokal olarak pek çok dernek, tarikat ve/veya cemaatin kendi uygulamalarını yaptığı izlenmektedir. Tüm bunların içinde İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) çatısı altında yer alan İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) bahse konu standardın oluşturulmasına yönelik düzenleme yapabilecek en geniş kapsamlı forum olarak değerlendirilmektedir.
Merkezi Malezya’da bulunan International Halal Integrity Alliance – IHI (Uluslararası Helal Birliği) ise üye kuruluş sayısı ve uygulamaları ile öne çıkan diğer bir kurum olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ülkemizde ise, 2018 yılında kurulan Helal Akreditasyon Kurumu (HAK) helal akreditasyon hizmeti sunma yetkisine haiz tek kurumdur. Kurum akreditasyon çalışmalarını kuruluş tarihinden itibaren hızlandırarak sürdürmektedir.
Kosher belgesi nedir? Koşer ne demektir?
Kosher belgesi Museviliğe göre tüketilmesi serbest olan ürünleri tasdik eden belgedir. İbranice anlamı uygun, mubah, caiz demektir. İslam dininde helal ne anlama geliyorsa Musevilikte kosher odur.
Bir ürünün kosher kurallarına uygun olabilmesi için gıda üretiminde tüm sürecin ve kullanılan teçhizat ve malzemenin din kurallarına uygunluğu Musevi din adamları tarafından yerinde kontrol edilir. Yapılan kontrollerde bir uygunsuzluk bulunmaması durumunda söz konusu ürünlere Kosher belgesi verilir.
Bir gıda ürününün Kosher belgesi alabilmesi için söz konusu ürünün ve üretim yerinin İsrail Hahambaşılığından (Chief Rabbinate of Israel) onaylı bir haham tarafından denetlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, hijyenik olmayan ve Musevi inancına göre yasaklanmamış ürün, katkı maddesi ve süreçler ile üretimin gerçekleşmesi gerekmektedir. Yetki verilmeyen kişiler tarafından yapılan denetlemeler ve belgelendirmeler geçersizdir. Maalesef bu konuda çok sayıda geçersiz ve sahte belge ile karşılaştığımızı ifade etmek isterim.
Özellikle Avrupa, ABD pazarına ihracat yapmayı düşünen firmaların ürünleri için bu belgeyi alması emsalleri arasında bu ürünleri ön plana çıkarmaktadır.
M&A Belgelendirme ve Mühendislik olarak İsrail Hahambaşılığından onaylı çözüm ortağımız aracılığıyla Kosher belgelendirme ve denetim sürecindeki tüm aşamaları sizin adınıza yönetiyoruz.
TSE – HYB Belgeleri
Gıda konusunda sıkça talep edilen belge türü ise TSE tarafından yayınlanan hizmet yeri belgelendirme standartlarından alınan belgelerdir. Bunlara kısaca HYB denilmektedir. Özellikle yemek fabrikaları ve toplu yemek mutfaklarının işleyişini düzenleyen TS 8985, genel olarak gıda üreten işyerlerinin esaslarını düzenleyen TS 6914, yemeğin taşınma usul ve esaslarını belirleyen TS 13075 gibi standartlara yönelik çalışmalar yapmaktayız.
Hepsi kendi içinde pek çok detay barından bu standartların gereklilikleri TSE denetçileri tarafından denetlendikten sonra belge alınabilmektedir.
Bizimle irtibata geçen tüm gıda işletmelerinin söz konusu standartlarla ilgili sorularını cevaplamak ve onlara kılavuzluk etmek isteriz.
